بررسی ابعاد روان‌شناختی انگیزه کمک‌خواهی در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی و تبیین ابعاد روان‌شناختی مؤثر بر انگیزه کمک‌خواهی در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی با استفاده از رویکرد کیفی است. این مطالعه با روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۳ نفر از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی ساکن تهران جمع‌آوری گردید. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند انجام شد و فرایند مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo و بر اساس تحلیل محتوای قراردادی صورت گرفت. اعتبار یافته‌ها از طریق بازبینی مشارکت‌کنندگان، هم‌سنجی با پژوهشگر همکار و مستندسازی کامل مراحل تحلیل تضمین شد. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل «عوامل درونی مؤثر بر کمک‌خواهی»، «عوامل بین‌فردی و اجتماعی» و «موانع ساختاری و زمینه‌ای» شد. در هر مقوله، زیرمقوله‌هایی چون ترس از قضاوت، حمایت اجتماعی، تجارب منفی از درمان، انگ اجتماعی، و محدودیت‌های اقتصادی شناسایی گردید. مشارکت‌کنندگان بر پیچیدگی روانی، اجتماعی و فرهنگی در تصمیم‌گیری برای کمک‌خواهی تأکید داشتند و عواملی چون تجربه موفق دیگران یا شدت رنج روانی را به‌عنوان محرک‌های کمک‌خواهی برشمردند. یافته‌های این پژوهش بیانگر آن است که کمک‌خواهی در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، فرایندی چندوجهی و پویا است که نیازمند توجه هم‌زمان به عوامل فردی، بین‌فردی، ساختاری و فرهنگی می‌باشد.