واکاوی مؤلفه‌های انگیزشی در تصمیم‌گیری افراد برای مراجعه به روان‌شناس

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل مؤلفه‌های انگیزشی مؤثر در تصمیم‌گیری افراد برای مراجعه به روان‌شناس در بستر فرهنگی و اجتماعی شهر تهران است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام شده است. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۳ مشارکت‌کننده که در یک سال گذشته به روان‌شناس مراجعه کرده بودند، گردآوری گردید. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و با استفاده از رویکرد اشباع نظری انجام شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون و نرم‌افزار NVivo انجام گرفت. تحلیل داده‌ها منجر به شناسایی سه مقوله اصلی شامل «فشارهای درونی و روانی»، «حمایت و فشار اجتماعی» و «انگیزه‌های فردی و آینده‌نگرانه» شد. هر مقوله شامل چندین زیرمقوله بود از جمله: تجربه آشفتگی ذهنی، احساس درماندگی، توصیه اطرافیان، نگرانی از انگ اجتماعی، تمایل به رشد فردی و نگرانی از آینده. مشارکت‌کنندگان انگیزه مراجعه خود را اغلب نتیجه تعامل عوامل هیجانی، شناختی، فرهنگی و اجتماعی دانستند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری برای مراجعه به روان‌شناس، فرایندی چندبعدی و پیچیده است که تحت تأثیر مجموعه‌ای از فشارهای درونی، عوامل محیطی و اهداف فردی قرار دارد. این نتایج می‌تواند مبنای طراحی مداخلات آگاه‌سازی اجتماعی و راهبردهای تقویت سلامت روان در جامعه قرار گیرد.