واکاوی تجارب بیماران مزمن از تداوم پیروی از رژیم درمانی در شرایط ناامیدی: یک مطالعه کیفی پدیدارشناختی

چکیده

هدف این پژوهش، واکاوی تجربه زیسته بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن از تداوم پیروی از رژیم درمانی در شرایط ناامیدی و شناسایی عوامل مؤثر بر پایداری یا قطع روند درمان بود. این پژوهش به روش کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت‌کنندگان شامل ۱۸ بیمار مبتلا به بیماری‌های مزمن ساکن تهران بودند که به‌صورت هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل مضمون و بهره‌گیری از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۲ تحلیل گردید. یافته‌ها نشان‌دهنده سه مقوله اصلی بودند: (۱) تجربه زیسته ناامیدی، شامل احساس بی‌کفایتی درمانی، فقدان حمایت اجتماعی، فشار اقتصادی، ترس از آینده و بی‌اعتمادی به نظام سلامت؛ (۲) عوامل پنهان پایداری در پیروی درمانی نظیر معنابخشی به رنج، حمایت افراد نزدیک، امید به تغییر، مسئولیت خانوادگی و معنویت؛ و (۳) راهبردهای مقابله‌ای شامل پذیرش فعال بیماری، تنظیم احساسات، اصلاح سبک زندگی و مشارکت در گروه‌های حمایتی. نقل‌قول‌های بیماران نشان از فرآیند پویا، پیچیده و چندبعدی در تصمیم‌گیری برای ادامه درمان داشت. تجربه بیماران مزمن از تداوم پیروی درمانی در بستر ناامیدی، متأثر از عوامل روانی، اجتماعی و فرهنگی است. شناخت این عوامل می‌تواند به طراحی مداخلات جامع‌نگر و انسان‌محور برای افزایش تاب‌آوری و پیروی درمانی در بیماران مزمن منجر شود.