تجربه زیسته جانبازی: مطالعه موردی جانبازان شهر ایلام

چکیده

مقدمه و هدف: برخی از افرادی که جبهه جنگ حضور داشتند و مجروح شدند، درد، رنج و غم فراوانی را کشیده و به درجه جانبازی رسیدند. بررسی و پژوهش درباره جنبه‌های مختلف زندگی این افراد اهمیت زیادی دارد و بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تجربه زیسته جانبازان شهر ایلام بود.

روش‌شناسی: مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، کیفی بود. جامعه این پژوهش جانبازان بالای ده درصد عضو بنیاد شهید و امور ایثارگران شهر ایلام بودند که طبق اصل اشباع نظری تعداد 20 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری هدفمند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مطالعه حاضر شامل فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود که روایی آن با روش مثلث‌سازی تایید و پایایی آن با روش ضریب توافق بین دو کدگذار 86/0 به‌دست آمد. داده‌های پژوهش حاضر با روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که برای تجربه زیسته جانبازان 44 مفهوم، 15 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی شامل زمینه اقتصادی (با 2 مقوله فرعی وضعیت اقتصادی و کیفیت تجربه اقتصادی)، زمینه اجتماعی (با 4 مقوله فرعی کیفیت سکونت، کیفیت ارتباطی، مقبولیت و دیانت)، زمینه فرهنگی (با 4 مقوله فرعی کیفیت مطالعه، روزمه علمی، دانش و آگاهی و رساله‌شناسی) و زمینه جانبازی (با 5 مقوله فرعی وضعیت تجربه جانبازی، کیفیت تجربه زیسته جانبازی، نگرش و دیدگاه جامعه به جانبازان، جایگاه و منزلت جانباز و نگرش نسبت به جانبازان خارج از کشور) شناسایی شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به مفاهیم و مقوله‌های فرعی و اصلی شناسایی‌شده برای تجربه زیسته جانبازان می‌توان زمینه را برای بهبود کیفیت زندگی آنها به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جانبازی را فراهم نمود.