شناسایی عوامل روان‌شناختی مؤثر بر تداوم ورزش منظم در بزرگسالان پرمشغله

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل روان‌شناختی مؤثر بر تداوم ورزش منظم در بزرگسالانی است که علی‌رغم مشغله‌های زیاد، توانسته‌اند الگوی ورزشی پایداری را در زندگی روزمره خود حفظ کنند. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. مشارکت‌کنندگان شامل ۲۱ فرد بزرگسال ساکن تهران بودند که با وجود اشتغال یا مسئولیت‌های خانوادگی، به‌صورت منظم ورزش می‌کردند. نمونه‌گیری به شیوه هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و با استفاده از نرم‌افزار NVivo تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها بر اساس مراحل شش‌گانه تحلیل مضمون براون و کلارک انجام گرفت. یافته‌ها در قالب سه مقوله اصلی شامل «انگیزه‌های درونی و ارزش‌محور»، «راهبردهای روان‌شناختی مدیریت زمان و استرس»، و «حمایت‌های اجتماعی و محیطی» استخراج شدند. زیرمقوله‌هایی همچون معنا و هدف شخصی، احساس پیشرفت، برنامه‌ریزی هدفمند، ذهن‌آگاهی، حمایت خانوادگی، و استفاده از ابزارهای دیجیتال، در تداوم رفتار ورزشی نقش مهمی ایفا کردند. تداوم ورزش در بزرگسالان پرمشغله حاصل تعامل چندبعدی بین انگیزش درونی، راهبردهای خودتنظیمی روان‌شناختی و حمایت‌های اجتماعی است. این یافته‌ها می‌تواند مبنای طراحی مداخلات عملی برای ارتقای پایبندی به ورزش در گروه‌های پرمشغله باشد.