بررسی ادراک دانشجویان از نقش انگیزش در کاهش اضطراب امتحان

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی ادراک دانشجویان از نقش انگیزش در کاهش اضطراب امتحان با رویکرد کیفی و تحلیل تجربه زیسته آن‌ها بود. این مطالعه با روش کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۵ دانشجوی دانشگاهی در شهر تهران گردآوری شد. نمونه‌گیری به صورت هدفمند انجام شد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه‌ها ضبط، پیاده‌سازی و با کمک نرم‌افزار NVivo تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل «انگیزش درونی به‌عنوان منبع کنترل اضطراب»، «انگیزش بیرونی و تأثیر آن بر اضطراب امتحان» و «راهبردهای مقابله‌ای مبتنی بر انگیزش» شد. هر مقوله شامل چند زیرمقوله ازجمله علاقه‌مندی به رشته، حمایت خانواده، رقابت اجتماعی، بازسازی شناختی و تنظیم هیجانی بود. شرکت‌کنندگان بیان داشتند که انگیزش، چه درونی و چه بیرونی، نقش تعیین‌کننده‌ای در مدیریت اضطراب امتحان دارد و دانشجویان به‌طور آگاهانه از انگیزش برای مقابله با تنش امتحانات استفاده می‌کنند. نتایج این پژوهش نشان داد که انگیزش عاملی کلیدی در کاهش اضطراب امتحان است و باید به آن در سیاست‌گذاری‌های آموزشی، برنامه‌ریزی مشاوره‌ای و تقویت مهارت‌های فردی دانشجویان توجه ویژه شود.