تحلیل محتوای روایت‌های انگیزشی بیماران قلبی برای ترک رفتارهای ناسالم

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی و تحلیل مؤلفه‌های انگیزشی مؤثر بر تداوم سبک زندگی مبتنی بر تغذیه سالم در بزرگسالان ساکن شهر تهران بود. این مطالعه با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۹ مشارکت‌کننده بزرگسال که حداقل دو سال تجربه پیروی از تغذیه سالم داشتند، گردآوری شد. مشارکت‌کنندگان به‌صورت هدفمند از شهر تهران انتخاب شدند و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۲ و در چهار مرحله کدگذاری، طبقه‌بندی، استخراج مضامین و بازبینی انجام گرفت. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل انگیزه‌های درونی (رضایت شخصی، رشد فردی، ارزش‌محوری سلامت، لذت از تغذیه سالم)، انگیزه‌های بین‌فردی و اجتماعی (الگوپذیری، تأیید اجتماعی، مسئولیت‌پذیری، فضای مجازی، گروه‌های حمایتی) و انگیزه‌های بیرونی و محیطی (تجربه بیماری، آگاهی از منابع معتبر، محیط‌های حمایتی، سیاست‌های عمومی، ملاحظات اقتصادی) شد. مشارکت‌کنندگان تجربه زیسته خود را با مفاهیمی همچون کنترل بدن، تعلق اجتماعی، احساس معنا، و کاهش نگرانی از بیماری توصیف کردند. نتایج نشان می‌دهد که تداوم تغذیه سالم در میان افراد، تحت تأثیر شبکه‌ای از انگیزه‌های چندسطحی است که از درون فرد تا محیط بیرونی گسترش دارد. درک این مؤلفه‌ها می‌تواند به طراحی مداخلات سلامت‌محور هدفمند و مؤثر برای تقویت سبک زندگی سالم کمک کند.