مقایسه اثربخشی یادگیری مغزمحور و راهبردهای خودتنظیمی بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص

چکیده

مقدمه و هدف: دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص دارای نقص‌هایی در کارکردهای اجرایی هستند و به نظر می‌رسد که یادگیری مغزمحور و راهبردهای خودتنظیمی نقش موثری در بهبود کارکردهای اجرایی آنها داشته باشند. بنابراین، هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی یادگیری مغزمحور و راهبردهای خودتنظیمی بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بود.

روش‌شناسی: این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان پسر مبتلا به اختلال یادگیری خاص مراجعه‌کننده به مراکز جامع سنجش، آموزش و مداخله به‌هنگام رشدی- تربیتی شهر بجنورد در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 45 نفر بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه مساوی شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش اول با روش یادگیری مغزمحور به مدت 8 جلسه 45 دقیقه‌ای و گروه آزمایش دوم با روش راهبردهای خودتنظیمی به مدت 8 جلسه 45 دقیقه‌ای آموزش دید و در این مدت گروه کنترل هیچ آموزشی ندید. داده‌ها با پرسشنامه دشواری‌های یادگیری کلورادو (ویلکات و همکاران، 2011) و مقیاس هوش برای کودکان (وکسلر، 2003) گردآوری و با روش‌های تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخه 21 تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هر دو روش یادگیری مغزمحور و راهبردهای خودتنظیمی در مقایسه با گروه کنترل باعث افزایش کارکردهای اجرایی و همه مولفه‌های آن شامل اطلاعات عمومی و شخصی، جهت‌یابی، کنترل ذهنی، حافظه شنیداری، حافظه عددی، حافظه دیداری و یادآوری کلمات شد و نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ شد (01/0P<). همچنین، اثربخشی یادگیری مغزمحور در مقایسه با راهبردهای خودتنظیمی بر کارکردهای اجرایی و همه مولفه‌های آن شامل اطلاعات عمومی و شخصی، جهت‌یابی، کنترل ذهنی، حافظه شنیداری، حافظه عددی، حافظه دیداری و یادآوری کلمات در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بیشتر بود (01/0P<).

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، مشاوران و درمانگران می‌توانند از روش یادگیری مغزمحور در کنار سایر روش‌های آموزشی موثر جهت بهبود کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص استفاده کنند.