تحلیل نقش نقص‌های فراشناختی در پیش‌بینی عملکرد شناختی بیماران اسکیزوفرن: میانجی‌گری انگیزه درونی

چکیده

مقدمه و هدف: اسکیزوفرنی یکی از اختلال‌های روانی مزمن و پیچیده است که با اختلال‌های شناختی عمیق همراه می‌باشد. بنابراین، هدف این پژوهش تحلیل نقش نقص‌های فراشناختی در پیش‌بینی عملکرد شناختی بیماران اسکیزوفرن با میانجی‌گری انگیزه درونی بود.

روش‌شناسی: این پژوهش مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه مطالعه حاضر همه بیماران اسکیزوفرن مراجعه‌کننده به مراکز درمانی شهر بندرعباس در سال 1401به تعداد 789 نفر  بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران و ریزش‌های احتمالی 400 نفر تعیین که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس نقص‌های کارکرد اجرایی (بارکلی، 2012)، سیاهه انگیزه درونی (مک‌آلی و همکاران، 1989) و پرسشنامه توانایی‌های شناختی (نجاتی، 1392) بودند. داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS-24 و AMOS-24 تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که مدل توانایی‌های فراشناختی در پیش‌بینی عملکرد شناختی بیماران اسکیزوفرن با میانجی‌گری انگیزه درونی برازش مناسبی داشت. علاوه بر آن، اثر مستقیم توانایی‌های فراشناختی بر انگیزه درونی، انگیزه درونی بر عملکرد شناختی، و توانایی‌های فراشناختی بر عملکرد شناختی مثبت و معنی‌دار بود  (05/0P<). همچنین، اثر غیرمستقیم توانایی‌های فراشناختی با میانجی‌گری انگیزه درونی بر عملکرد شناختی مثبت و معنی‌دار بود  (05/0P<).

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، برنامه‌ریزی جهت بهبود عملکرد شناختی بیماران اسکیزوفرن از طریق بهبود توانایی‌های فراشناختی و انگیزه درونی ضروری است.